Escoubo-d'iero
Verbascum blattaria
Scrophulariaceae
Autre noum : Erbo-dis-arno.
Noms en français : Molène blattaire, Herbe aux mites.
Descripcioun :L'escoubo-d'iero trachis dins lis ermas e sus lou limas en ribo de ribiero. A de fueio bèn verdo e dentado, de cop tacado de vióulet, sènso péu en floucoun au contro de la maje-part di fatarasso (a pamens de péu glandulous). Se recounèis peréu à si flour, gaire sarrado, e dis estamino vióuleto pourtado pèr de pecou pulèu long.
Usanço :Escoubo-d'iero, erbo-dis-arno, porto li mémi noum que lou bouioun-blanc. Es uno planto amaro qu'èi pas manjadisso. Acampo li porc-de-sant-Antòni (blata en latin) ço que i'a douna lou noum. Sabèn pas rèn en raport emé lis arno. Pèr escouba l'iero se pòu coumprendre.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Verbascum
Famiho : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 3,5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Ermas
- Camin
- Ribiero
- Colo
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : TM
e CO
Ref. sc. : Verbascum blattaria L., 1753
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753